Duo Busch – Van Kemenade ‘Dedication’

Reviews

NRWjazz.net (Germany)

http://www.nrwjazz.net/reviews/2015/Stevko_Busch_Paul_van_Kemenade/

Jazzenzo (NL)

http://www.jazzenzo.nl/?e=3294

Jazzquad (RU) january 2016

http://jazzquad.ru/index.pl?act=PRODUCT&id=4336

Translation Russian Jazzquad into Dutch

Jazzquad (RU) january 2016

Het oeuvre van de twee Nederlandse musici, pianist Stevko Busch (geboren in Duitsland, maar al geruime tijd woonachtig in Nederland) en saxofonist Paul van Kemenade, is al meermaals via onze site belicht. In 2010 schreef ik over hun eerste gezamenlijke project Contemplation. Daarom laat ik details over hun loopbaan achterwege. Deze zijn te vinden op de site in de recensie van dat album. Ik vond Contemplation destijds een buitengewoon interessant en diepzinnig werk. Vandaar dat ik met grote interesse hun nieuwe, na een vijfjarige pauze, project Dedication ging beluisteren. En dit stelde me niet teleur.

Jazzquad.ru schrijft voor mensen die Russisch kunnen lezen, maar ik wil Dedication speciaal onder de aandacht brengen bij jazzliefhebbers in Rusland en Georgië. Waarom? Laten we bij het eind beginnen, namelijk de laatste track. De muzikanten hebben een speciale interesse voor de geestelijke muziek van het Oosters Christendom. Op Contemplation waren al jazzinterpretaties van Russische en Bulgaarse geestelijke muziek te horen. Op het nieuwe album is deze traditie voortgezet. Stevko en Paul voeren hierop het stuk “Shen Khar Venakhi” uit, een bekende Georgische middeleeuwse geestelijke hymne waarvan gezegd wordt dat de tekst door Demetrius I is geschreven. Het is een hevige smeekbede, gewijd aan Georgië en aan haar hemelse beschermer de maagd Maria. En geloof me, de taal van de jazz in de vrije vorm die de Nederlandse musici spreken, bleek heel geschikt om de schoonheid van deze oude muziek over te brengen, evenals de hartstocht die erin verborgen ligt.

Laten we nu teruggaan naar twee tracks ervoor, waar het stuk For Russia With Love 2.0 staat. In mijn ogen vormt dit een hele oprechte en zeer jazzy liefdesverklaring (beide musici hebben overigens meermaals in Rusland opgetreden). Het stuk begint met de alt-saxofoon die vasthoudend steeds dezelfde frase blijft herhalen, waarna na enige tijd de piano invalt, die de alt dwingt om al anders te klinken. De dynamiek en innerlijke spanning van de compositie groeit, om vervolgens over te gaan in een ongewoon geestelijk thema. En tussen deze twee tracks is het heerlijke stuk Bären Auf Dem Weg te vinden (kan het zijn dat het, ondanks de Duitse benaming, misschien ook over Rusland gaat?) met een quasi folkloristisch begin en vervolgens een onstuimig kat en muisspel tussen de twee instrumenten.

In het algemeen, wanneer je een vergelijking zou maken met menselijke temperamenten, dan heeft de klank van de piano van Busch iets melancholisch, terwijl de altsax van Van Kemenade  duidelijk sanguinisch (levendig/vurig) is. Deze vergelijking “werkt” volgens mij vooral goed met betrekking tot de vier stukken “Contemplation IX… XII – for Paris” door het contrast van de broze lyrische lijnen van de piano en het doordringende geluid van de saxofoon. Mogelijk vormt dit een geluidsportret van één van de mooiste steden ter wereld, maar mogelijk is het een reactie op de terroristische aanslagen in januari 2015 in Parijs (de musici hebben het album Dedication afgelopen lente en herfst in Tilburg opgenomen). Elk stuk van het album verdient eigenlijk zijn eigen verhaal, maar er zit een limiet aan de hoeveelheid tekst. Daarom sluit ik af met deze constatering: Dedication is een waardig vervolg op zijn voorganger, tere, slimme, intelligente muziek voor de luisteraar die dit kan meebeleven. In zijn geheel toont het duet Busch – van Kemenade één van de meest sympathieke varianten van de nieuwe jazz die ik beluisterd heb. (Leonid Auskern)

JazzNu.com (NL) january 2016

Van de dertien composities op deze cd hebben er vier de intrigerende titel ‘Contemplation – for Paris’. Ze dragen achtereenvolgens de ‘opusnummers’  9, 10, 11 en 12. Vier keer contemplation; bezinning, overpeinzing. Een muzikale beschouwing op de terreurdaden waarmee Parijs vorig jaar meerdere malen werd geconfronteerd. Dat is duidelijk. Maar de titelstukken hebben een nog andere, een diepere betekenis. Want ze overspannen ál het werk op deze prachtige cd ‘Dedication’. De schijf is namelijk één grote bespiegeling, wellicht op de fase van hun leven, waarin Stevko Busch en Paul van Kemenade zich nu bevinden. En dat is me nogal wat, afgemeten aan de kwaliteit van deze cd. Dedication is feitelijk één ononderbroken improvisatie, ook al hebben Stevko Busch en Paul van Kemenade die in dertien stukjes gehakt. Het duo maakt duidelijk dat je bedachte thema’s als basis voor een improvisatie kunt gebruiken, maar dat je dit ook kunt doen door een thema piepklein te proportioneren en er slechts een snipper van te gebruiken. In beide gevallen laat je je geest, geleid door decennialange muzikale ervaring zijn werk doen. En voilà, dan krijg je muzikale overpeinzingen die hun weerga nauwelijks kennen. Het spelconcept van Paul van Kemenade is genoegzaam bekend: zijn fel aangeblazen altsaxofoon  beweegt zich langs doorgaande, lyrische lijnen. Hij vult ze met lang uitgetrokken notenreeksen, waar melodische versieringen als pluisjes in de wind omheen zweven. Vergelijkingen met de ongrijpbaarheid van de natuur dringen zich hiermee op. En hoe mooi kun je die doortrekken naar het pianospel van Stevko Busch. Zijn zorgvuldig gekozen, altijd los van elkaar staande noten, worden bedachtzaam neergelegd onder, naast en over het spel van de altsaxofoon. Ze lijken op parelende lentedruppels die zachtjes op jong, net ontsproten groen, neerdalen.

Paul van Kemenade en Stevko Busch trekken hun improvisaties evenwel verder. Het is niet allemaal zoetgevooisde lentemuziek. Waar de altsaxofonist soms met alleen maar lucht werkt en Busch de grootsheid van een concertpianist uitdraagt, wordt evenwicht gezocht en gevonden in verworvenheden van jazz en andere muziekstijlen die het duo als geen ander beheerst. Zoals in Bären Auf Dem Weg bijvoorbeeld waar een wat straffer marstempo wordt aangehouden en de twee elkaar op heftiger wijze uitdagen. Hoe het echter ook zij, de verbintenis met elkaar wordt nooit losgelaten. Het is een uitproberen van elkaars mogelijkheden en ideeën, in elkaars taal verzinken, nergens een agressieve confrontatie opzoeken, maar in plaats daarvan voortdurend met elkaar optrekken; je zou het bijna een liefdesrelatie in muziek kunnen noemen. Voor vijf stukken hebben de twee samen getekend, drie zijn er van de hand van Paul van Kemenade, een van Stevko Busch, twee van Dinesh Mishra én Busch, een van Paul Motian en een compositie is afgeleid van een Georgisch volkslied. Allerlei invloeden derhalve, die de twee uitvoerders hebben aangegrepen om verder uit te bouwen. Waarbij de grote kracht is dat over elk werk de handtekening van beide musici is uitgespreid. In Mode VI van Paul Motian bijvoorbeeld is in lichte mate van herkenbaarheid sprake: de eigen interpretatie leidt logisch naar de stukken die daarvóór op de cd staan én de zes die nog volgen. Geen wonder dat je als recensent dan tot de slotsom komt die hierboven al is omschreven: Dedication is één ononderbroken improvisatie.  Maar dan wel een die door zijn doorleefde aanpak heel wat meer dan alleen jazzliefhebbers zal boeien. (Rinus van der Heijden)

Trouw **** (NL) 22-04-16

Busch en Van Kemenade halen het beste in elkaar naar boven. Busch heeft een zachtmoedige, heldere toets en hij maakt indruk doordat hij zich beperkt, elke noot met reden speelt en niet voor de bühne. Van Kemenade lijkt van het duo de meest intuïtieve muzikant. Een warmbloedig speler met een indringende toon, soms ijl, soms scherp, soms nuchter en aards. Beide spelers gebruiken het hele palet, ze schurken het ene moment zo dicht tegen elkaar aan dat ze als één instrument klinken. Om dan weer door te schieten naar elkaars volslagen tegendeel. Zoals schilder Fernand Léger al zei: goede kunst is ondenkbaar zonder contrast.